Eine Steißbeinfistel (Sinus Pilondalis) ist nicht nur ein unangenehmes medizinisches Problem, sondern auch eine Erkrankung, die oft unerwartet auftritt und das Leben der Betroffenen stark beeinträchtigt. Besonders junge, sportliche Männer sind betroffen und leiden unter den schmerzhaften Symptomen. Doch wie entsteht eine Steißbeinfistel eigentlich, und was sind die genauen Ursachen? Das Wissen um die Entstehung und die Risikofaktoren kann Ihnen helfen, die Erkrankung besser zu verstehen und mögliche Auslöser frühzeitig zu erkennen. Eine rechtzeitige Behandlung kann entscheidend sein, um den Leidensdruck zu verringern und langfristige Komplikationen zu vermeiden.

Zatoka pilonidalna: rozwój, czynniki ryzyka i progresja

Die meisten Menschen werden dieser Diagnose wohl erst begegnen, wenn sie selbst oder ein Angehöriger betroffen ist. Eine unscheinbare kleine Öffnung in der Pofalte (der Pit) ist häufig das erste Anzeichen. Über dieses Loch gelangten Haare in die Unterhaut (Subkutis). Steißbeinfistel: Manchmal sind mehrere dieser Öffnungen zu beobachten, die alle in dieselbe Fistelhöhle führen und somit die Steißbeinfistel erkennbar machen.  Haare bestehen aus Keratin. Der Körper ist zwar in der Lage, Keratin zu produzieren, jedoch nicht in der Lage, es abzubauen. Dies führt dazu, dass Haare als Fremdkörper im Körper behandelt werden. Experten sind sich einig, dass eingewachsene Haare die Ursache für Steißbeinfisteln sind. Es bildet sich eine Hülle aus Narbengewebe, welche die Fistelkapsel bildet. Diese Kapsel verhindert eine Ausbreitung des chronisch entzündlichen Prozesses. Fachleute sprechen von einem Fremdkörpergranulom. Im Wesentlichen spielen folgende Faktoren bei der Entstehung der schmerzhaften Fisteln eine Rolle:

1. Eingewachsene Haare: Die häufigste Ursache für Sinus Pilonidalis sind eingewachsene Haare in der Gesäßfalte. Diese bohren sich tief in das Unterhautfettgewebe und lösen dort eine Entzündung aus.
2. Mechanische Reibung und Druck: Sitzende Tätigkeiten, enge Kleidung oder langes Sitzen erhöhen die Reibung in der Gesäßfalte, was die Haut reizt und kleine Verletzungen verursacht.
3. Hormonelle Veränderungen: In der Pubertät steigt die Produktion von Androgenen (männliche Sexualhormone) sowohl bei Jungen als auch bei Mädchen. Die Haarfollikel werden durch die Androgene stimuliert, dickere, längere und pigmentiertere Haare, sogenannte Terminalhaare, zu produzieren.
4. Hormony mają również wpływ na gruczoły łojowe i stymulują produkcję sebum. Sprzyja to powstawaniu stanów zapalnych w przypadku nagromadzenia wydzieliny.
5. Genetische Veranlagung: In einigen Fällen kann eine familiäre Vorbelastung die Entstehung von Steißbeinfisteln begünstigen.

Diese Faktoren führen dazu, dass sich Haare in die Haut bohren und das Gewebe verletzen. Es entstehen kleinste Öffnungen in der Haut, sogenannte Pits, durch die Bakterien eindringen und eine Entzündung auslösen können.

Czy przetoka kości ogonowej może być niebezpieczna?

Steißbeinfisteln sind unangenehm und schmerzhaft, aber sie haben keine Verbindung zu anderen schweren Fistelerkrankungen, wie etwa Darm-, Knochen- oder Rückenmarkfisteln. Eine Steißbeinfistel ist spezifisch auf die Gesäßfalte begrenzt. Sie entsteht durch mechanische Reize und eingewachsene Haare und ist nicht auf angeborene Fehlbildungen oder embryonale Entwicklungsstörungen zurückzuführen. Es handelt sich also um eine lokalisierte und eigenständige Erkrankung, die nicht auf andere Körperbereiche übergreift.

Ryzyko pomylenia z innymi chorobami

Aufgrund ihres ähnlichen Erscheinungsbildes kann eine Fistel am Steißbein leicht mit anderen Erkrankungen verwechselt werden, wie etwa Akne inversa, Analfisteln oder anderen Hauterkrankungen. Deshalb ist eine genaue Diagnose durch einen Facharzt unverzichtbar.

Akne inversa:

Diese chronische Hauterkrankung betrifft vor allem die Achseln, Leisten und Genitalregion, kann aber auch im Gesäßbereich auftreten. Im Gegensatz zur Sinus pilonidalis, die durch eingewachsene Haare verursacht wird, entsteht Akne inversa auf dem Boden einer fehlregulierten Immunreaktion. Typisch sind wiederkehrende Abszesse und Fisteln, oft bei Rauchern. Besonders wichtig: Akne inversa betrifft meist mehr als einen Hautbereich und ist schwerer zu behandeln als eine Steißbeinfistel.

Analfisteln:

Analfisteln entwickeln sich im Bereich des Analkanals und werden durch Entzündungen von kleinen Drüsen (Proktodealdrüsen) im Anus ausgelöst. Obwohl auch sie Fistelgänge und Abszesse verursachen, haben Analfisteln nichts mit einer Steißbeinfistel zu tun.

Rhagaden bei Psoriasis:

Bei Schuppenflechte (Psoriasis) können in der Gesäßfalte oder rund um den Anus schmerzhafte Einrisse der Haut auftreten, sogenannte Rhagaden. Anders als die typischen, schuppenden Plaques der Psoriasis ähneln diese Manifestationen einem unspezifischen Ekzem und können eitrig wirkendes Sekret absondern.

Herpes simplex:

Ein Herpesausbruch, gekennzeichnet durch kleine gruppierte Bläschen, kann in der Phase der Abheilung ebenfalls zu Verwechslungen führen. Nachdem die Bläschen geplatzt sind, können die verbleibenden Wunden wie Fistelöffnungen aussehen und an eine Steißbeinfistel denken lassen. Unterschied in den Symptomen ist der ypische, schneidend-brennende Schmerzcharakter..

Komplikationen bei Sinus Pilonidalis

Auch wenn Steißbeinfisteln in der Regel nicht zu lebensbedrohlichen Zuständen führen, können sie bei fehlender Behandlung folgende Komplikationen nach sich ziehen:

• Chronische Entzündungen: Wiederkehrende Entzündungen können die betroffene Haut und das umliegende Gewebe dauerhaft schädigen.

• Abszessbildung: Ein unbehandelter Pilonidalsinus kann zu schmerzhaften Eiteransammlungen führen, die chirurgisch entfernt werden müssen.

• Erhöhtes Rezidivrisiko: Ohne vollständige Entfernung der Fistelgänge besteht ein hohes Risiko für wiederkehrende Fisteln, die weiterführende Eingriffe notwendig machen.

Obwohl Steißbeinfisteln nicht auf schwerwiegende Fistelerkrankungen anderer Körperbereiche übergreifen, sollten sie nicht unbehandelt bleiben, um Komplikationen zu vermeiden. Wenn Sie Symptome bemerken, lassen Sie die Diagnose von einem Spezialisten bestätigen, um sicherzustellen, dass keine Verwechslung mit anderen Erkrankungen vorliegt und die passende Behandlung eingeleitet wird.

Rysunek schematyczny: Rozwój przetoki kości ogonowej

Skąd pochodzą włosy w przetoce kości ogonowej?

Der „Pit“ – Ursache des Sinus pilonidalis

Bei einer Steißbeinfistel liegen sogenannte, vom britischen Chirurgen  John P. Lord bezeichnete, Pits vor. Dies sind in der Mitte der Gesäßfalte zu findende Öffnungen bzw. Eintrittspforten. Sie werden auch Porus (lat. Durchgang, Tor) oder Primärfistel genannt. Sie verstecken sich gerne in der Tiefe der Falte. Am Vorhandensein von Pits erkennt man verlässlich die Steißbeinfistel.

Manche Patienten haben nur einzelne, andere eine Vielzahl dieser perlschnurartig aufgereihten Öffnungen. Die Größe dieser Pits reicht von kaum sichtbaren, schwarzen Punkten bis zu einigen Millimeter großen Löchern. Manchmal stecken abgebrochene, lose Haare darin, aus manchen läßt sich wie bei einem Mitesser (Komedo) ein weißliches, pastöses Sekret ausdrücken.

Die Pits sind mit Haut ausgekleidet und können sich daher von selbst nicht mehr schließen. Sie werden zur Eintrittspforte von Bakterien und damit zur Ursache wiederkehrender Entzündung. Der deutsche Chirurg Karl Heinz Ardelt fand heraus, dass primär anaerobe und gramnegative Bakterien und bei Rezidiven zunehmend aerobe und grampositive Bakterien eine Rolle spielen.

So ist der … Pilonidalsinus ungeachtet unterschiedlicher Ansichten … ein infiziertes Fremdkörpergranulom.

Obalił koncepcję embrionalnego zaburzenia rozwoju: Patey, D. (1970). The Principles of Treatment of Sacrococcygeal Pilonidal Sinus. Proceedings of the Royal Society of Medicine, 63(9), 939-940.

Usuwanie dołów - klucz do wyleczenia przetoki kości ogonowej

Die Entfernung der Pits ist die entscheidende Maßnahme zur Heilung der Steißbeinfistel. Diese kleinen Hautöffnungen sind der Ausgangspunkt der Erkrankung und spielen eine zentrale Rolle bei der Entstehung und Aufrechterhaltung der Fistelgänge. Ein gezielter Eingriff, bei dem die Pits entfernt werden, kann daher den Heilungsprozess entscheidend unterstützen und das Risiko eines erneuten Auftretens der Fistel minimieren.

Dlaczego doły są tak problematyczne?

Über die Pits gelangen Schmutz, Haare und Keime tief ins Gewebe, wo sie eine Entzündung und die Bildung von Fistelgängen auslösen. Ohne Entfernung dieser Pits kann die Steißbeinfistel nicht vollständig abheilen, da die Fistelkanäle immer wieder neu entstehen können. Die gezielte Entfernung der Pits, auch als Pit-Picking bezeichnet, ist ein minimalinvasives Verfahren, das die Fistelöffnungen entfernt und somit den Entzündungsherd beseitigt. Dieses Verfahren ist weniger belastend als größere, offene Operationen und hat folgende Vorteile:

• Gezielte Entfernung: Durch die Entfernung der Pits werden die Fistelursprünge direkt behandelt, ohne dass großflächiges Gewebe entfernt werden muss.

• Schonung des umliegenden Gewebes: Das Verfahren ist minimalinvasiv und reduziert das Risiko von Narbenbildung und Wundheilungsstörungen.

• Schnellere Heilung: Die Wunde heilt meist schneller, da nur die betroffenen Bereiche behandelt werden und kein großer Schnitt erforderlich ist.

• Geringeres Rezidivrisiko: Durch das gezielte Entfernen der Fistelöffnungen wird das Risiko eines erneuten Auftretens der Steißbeinfistel deutlich verringert.

Teorie i podejścia do rozwoju przetok kości ogonowej

Die Entstehung von Steißbeinfisteln ist ein komplexer Prozess, der von verschiedenen wissenschaftlichen Theorien und Ansätzen erklärt wird. Im Laufe der Jahre haben Forscher unterschiedliche Mechanismen identifiziert, die zur Bildung von Pits und Fistelgängen beitragen. Im Folgenden sind die wichtigsten Theorien und Ansätze zusammengefasst:

1. teoria mieszków włosowych (Bascom, 1980)

Der US-amerikanische Chirurg John C. Bascom schlug vor, dass die Haarfollikel selbst, und nicht eingespießte Haarschäfte, die eigentliche Quelle für die Entstehung von Steißbeinfisteln sind. Durch mikroskopische Untersuchungen beobachtete er, dass sich normale Haarfollikel schrittweise zu Pits entwickeln.

• Entwicklung der Pits: Bascom sah beim gleichen Patienten sowohl frühe als auch fortgeschrittene Stadien der Pits nebeneinander. Diese Pits entstanden direkt aus den Haarfollikeln.

• Füllung der Follikel: Die Haarwurzeln füllten sich mit abgebrochenen Haaren, Keratin und Hautschuppen, was zur Entstehung der Pits führte.

• Sogkräfte: Beim Sitzen und Aufstehen konnten Sogkräfte gemessen werden, die dazu führen, dass die Pits Fremdkörper ansaugen („the pit sucks“). Diese Kräfte könnten das Fortschreiten der Entzündung fördern.

2. wbijanie włosów (Karydakis i Dahl, 1992)

Der griechische Chirurg George Karydakis und der dänische Mediziner und Forscher  sahen die Entstehung von Pits durch das Eindringen abgebrochener Haare als Hauptursache. Ihre Untersuchungen bestätigten die Annahme, dass Haarfragmente mit scharfen, nadelartigen Enden in die Haut eindringen und dort Schaden anrichten.

• Rasterelektronenmikroskopische Untersuchungen: Diese Studien zeigten, dass die gespaltenen Haarschäfte wie Widerhaken wirken und sich immer tiefer in die Haut eingraben.

• Widerhaken-Effekt: Die Keratinschuppen der Haare wirken wie Widerhaken, die verhindern, dass die eingedrungenen Haare wieder aus der Haut herauswandern können.

3. teoria nacisku na siedzenie (Page, 1969)

Der britische Chirurg William Page leistete in den 1960er Jahren wesentliche Beiträge zur Erforschung der Steißbeinfistel. Er konnte durch Experimente nachweisen, dass Haare allein durch den Druck beim Sitzen in die Haut eindringen können.

• Experimentelle Beweise: Page zeigte, dass ein Haar mit dem wurzelnahen Ende voran schon nach 30 Minuten in eine minimale Hautöffnung eindringen kann.

• Schraubenartige Verankerung: Die Struktur der Haarschuppen ermöglicht eine schraubenartige Verankerung des Haares in der Haut, wodurch es sich nicht mehr selbstständig lösen kann.

4. zewnętrzne źródła włosów (Doll i Bosche, nowsze badania)

Ostatnie badania przeprowadzone przez Jensa Dolla i Martina Bosche sugerują, że owłosienie zewnętrzne jest odpowiedzialne za objawy u około 20-30% pacjentów.

• Źródła włosów są następujące: Przetoki często były wypełnione włosami z okolic szyi. Może to wskazywać, że częste wizyty u fryzjera lub krótko ogolona szyja zwiększają ryzyko.
• Nietypowe źródła włosów: Odkryto nawet włosy pochodzące z zupełnie nieoczekiwanych źródeł - takich jak długie loki dziewczyny pacjenta lub sierść zwierząt. To pokazuje, jak wiele jest zaskakujących sposobów na przedostanie się włosów do przetoki i spowodowanie problemów.

Jakie czynniki zwiększają ryzyko przetoki kości ogonowej?

Aus unserer Erfahrung wissen wir: Das Klischee vom stark behaarten, übergewichtigen und stark schwitzenden Steißbeinfistel-Patienten trifft längst nicht immer zu. Die meisten unserer Patient:innen haben eine ganz normale Behaarung, und die Ursachen sind oft viel komplexer, als man denkt.

Deshalb wollen wir genauer hinschauen und untersuchen, welche Faktoren wirklich das Risiko für eine Steißbeinfistel erhöhen. Dafür durchforsten wir aktuelle Studien und liefern euch die Fakten.

Schon 1992 vermutete der Chirurg Karydakis, dass aufgeweichte und weiche Haut anfälliger dafür ist, dass Haare in die Haut einwachsen. Er unterteilte die Risikofaktoren in drei Kategorien. Was das genau bedeutet und wie du dich schützen kannst, erfährst du hier!

Czynniki H - (włosy)

H1 Liczba luźnych włosów, które gromadzą się w fałdzie pośladkowym

H2 Mniej lub bardziej wyraźne zaostrzenie końcówki korzenia włosa

H3 Rodzaj włosów (twarde lub jedwabiste)

H4 Kształt włosów (proste, nie karbowane włosy są typem, który ma tendencję do kolców)

H5 Łupież włosów - bardziej wyraźny w wieku 10-22 lat

Czynniki F (siła)

Głębokość F1

F2 Napięcie fałdu pośladkowego

F3Tarcie podczas poruszania się między bokami pofoldu

Czynniki V (podatność)

Miękkość V1

Maceracja V2

V3 Erozja

Wały V4

V5 Duże pory

Rany V6

V7 Narben

Prawdopodobne czynniki ryzyka

(Silne) owłosienie

Dużo włosów = wysokie ryzyko? Przetoka kości ogonowej nie występuje przed okresem dojrzewania. Wielu pacjentów dotkniętych przetoką kości ogonowej ma ponadprzeciętną gęstość i grubość włosów. W norweskim badaniu liczba pacjentów z mniejszą ilością włosów była jednak wyższa.

Możliwe, że odsetek bardzo owłosionych pacjentów zależy bardziej od szerokości geograficznej, na której przeprowadzono badanie. W związku z tym badanie z północnej Europy wykazałoby mniej intensywne owłosienie wśród pacjentów z przetoką kości ogonowej niż badanie z regionu śródziemnomorskiego. Wiarygodność kategoryzacji również wydaje mi się wątpliwa, ponieważ prawie żadne badanie nie podaje metodologii zastosowanej do pomiaru gęstości owłosienia.

Ciemne i gęste włosy są po prostu bardziej widoczne niż włosy, które są równie gęste, ale mniej widoczne, z mniejszą zawartością pigmentu i średnicą.

Płeć męska

Przetoki kości ogonowej występują u mężczyzn 2-3 razy częściej niż u kobiet. Z tego powodu u kobiet diagnoza jest często stawiana późno. Mamy wiele pacjentek, u których rozwinęła się przetoka kości ogonowej pomimo posiadania delikatnych, ledwo widocznych włosów. Podczas dalszego leczenia należy zachować szczególną ostrożność, aby te odrastające włosy nie zakłócały gojenia.

Historia rodziny

Krewni pacjentów z przetoką kości ogonowej wydają się mieć nieco wyższe ryzyko (Yildiz). Nierzadko zdarza się, że przetoka kości ogonowej występuje u kilkorga rodzeństwa. Klastry rodzinne są również wielokrotnie zgłaszane przez kilka pokoleń. Jednak badania nie znalazły jeszcze molekularnego czynnika genetycznego, który byłby za to odpowiedzialny.

Siedzący tryb życia

Kto ich nie ma? Dużą część naszego życia spędzamy w pozycji siedzącej, w szkole i na uczelni, w biurze lub w samochodzie. Niemniej jednak statystyki sił zbrojnych pokazują, że kierowcy i żołnierze niższej rangi mają znacznie wyższe ryzyko rozwoju przetoki kości ogonowej niż oficerowie. Jazda po wyboistych drogach lub w terenie w szczególności wydaje się sprzyjać rozwojowi lub nawet zapaleniu istniejącej przetoki kości ogonowej ("choroba jeepów")

Wątpliwe czynniki ryzyka

Nadwaga?

Niektóre badania wykazały, że nadwaga mierzona wskaźnikiem BMI > 25 występuje częściej u pacjentów z przetoką kości ogonowej niż w grupie kontrolnej (np. odpowiadająca masie ciała ponad 90 kg u 20-letniego mężczyzny o wzroście 185 cm). Badanie przeprowadzone w Turcji nie wykazało różnic w rozkładzie masy ciała 419 pacjentów w porównaniu z grupą kontrolną. Z drugiej strony nasi pacjenci są prawie wszyscy o normalnej wadze i wysportowani.

Brak higieny?

Zatoki pilonidalnej nie można nabawić się tylko dlatego, że nie myje się wystarczająco często. Badania wykazały zwiększone ryzyko rozwoju przetoki kości ogonowej w przypadku brania prysznica lub kąpieli rzadziej niż trzy razy w tygodniu. Prawdopodobnie dotyczy to tylko mniejszości pacjentów w Europie.

Palenie?

Prawdopodobieństwo wystąpienia przetoki kości ogonowej spowodowanej owłosieniem u palaczy nie jest większe niż u osób niepalących. Natomiast przejście do trądziku odwróconego, który jest powszechny u palaczy, jest płynne.

Te mieszane formy są bardziej narażone na rozwój przewlekłych powikłań zapalnych, bliznowacenia i nawrotów.

Jeśli badanie naukowe nie rozróżnia dokładnie między zatoką pilonidalną a trądzikiem odwróconym, zmniejsza to statystyczną szansę na wyleczenie palaczy. Nawet podręczniki dermatologii lubią łączyć te różne obrazy kliniczne.

Niezależnie od tego, palenie nie jest zdrowe i zakłóca gojenie się ran. Dlaczego nie wykorzystać leczenia przetoki kości ogonowej jako okazji do rzucenia palenia i rozpoczęcia zdrowej przyszłości.

Pocenie się?

Silne pocenie się, zwłaszcza w połączeniu z obcisłą odzieżą, może ułatwić penetrację złamanych lub obciętych włosów poprzez zmiękczenie skóry. W trakcie gojenia się ran nie zauważyliśmy żadnych wad u pacjentów wykonujących spoconą pracę lub uprawiających sport.

Stringi i stringi?

Bokserki wydają się być obecnym standardem męskich spodni. Pozwalają one na cyrkulację powietrza i są prawdopodobnie korzystne dla zdrowia skóry.

Z drugiej strony, w trakcie dalszego leczenia po operacji przetoki kości ogonowej sprawdziły się obcisłe spodnie, które często sprawiają, że nie ma potrzeby przyklejania bandaża.

Tarcie rzemieni i rzemyków mogłoby teoretycznie sprzyjać wbijaniu się włosów. Wyniki badań na ten temat nie są dostępne.

Zawodowe narażenie na pył i włosy?

Co zaskakujące, narażenie na pył i cząstki tekstylne nie wydaje się odgrywać głównej roli w rozwoju przetoki kości ogonowej lub w gojeniu po operacji. Jedynie występowanie przetok związanych z włosami na palcach u fryzjerów jest znane jako choroba zawodowa.

Czy przetoka kości ogonowej zawsze powoduje objawy?

Rozwój przetoki kości ogonowej: 3 formy progresji

Lekarz rozróżnia postać ostrą, przewlekłą i mdłą

Te trzy formy przetoki kości ogonowej różnią się jedynie rozległością stanu zapalnego i stopniem wypełnienia jamy przetoki.

Forma Blande

W medycynie "blande" odnosi się do łagodnych lub nieobecnych objawów. Początkowy etap przetoki kości ogonowej często pozostaje niezauważony lub objawy są łagodne. Niespecyficzny ból pojawia się podczas siedzenia na twardych krzesłach lub leżenia na twardej podłodze. Jest on odczuwany jako "pryszcz" lub siniak. Czasami nie ma żadnych objawów poza widocznym otworem w fałdzie pośladkowym.

Postać nijaka jest najczęściej spotykana w specjalistycznej praktyce medycznej podczas badań przesiewowych, np. badań przesiewowych w kierunku raka skóry. Wcześniej nieznane przetoki kości ogonowej są również często wykrywane podczas badań przesiewowych i badań rekrutacyjnych do policji i wojska. A badanie przeprowadzone w Turcji wykazało prawie dwukrotnie wyższą częstość występowania, wynoszącą 8,3% w przypadku postaci bielactwa w porównaniu z 4,6% w przypadku postaci objawowej.

Postać ostra

Ropień pilonidalny może rozwinąć się w ciągu kilku dni. Przetoka kości ogonowej już wcześniej istniała niezauważona. Typowy objaw tej ostrej postaci ropnia z zaczerwienionym, bolesnym guzem na pośladkach lub w okolicy kości ogonowej można rozpoznać na pierwszy rzut oka. Jednak zewnętrznie widoczne objawy mogą być również łagodne. Pacjent odczuwa silny ból, choć niewiele widać. Przy bliższym przyjrzeniu się można wyczuć stwardnienie, a skóra wydaje się widoczna. Wgłębienia często nie są widoczne z powodu obrzęku. Czasami pacjenci zgłaszają, że ból rozpoczął się po upadku. Nie można wyjaśnić związku przyczynowego. Nierzadko dolegliwości pojawiają się po długich okresach siedzenia, jak w przypadku studentów i pracowników biurowych lub po długich lotach.

Postać przewlekła

Niektórzy pacjenci odczuwają jedynie niewielki ból i zauważają obecność przetoki przez przypadek lub z powodu wydzielania krwi lub ropy. Kolonizacja przetoki pilonidalnej przez bakterie, które są zawsze obecne w tym regionie, może powodować bardzo nieprzyjemny zapach. Kapsułka często zawiera wiele włókien kolagenowych i wydaje się twarda jak chrząstka ("guzek") na kości ogonowej, tak że uciska niewygodnie podczas siedzenia przez długi czas, ale tak naprawdę nie boli. Czasami pacjenci sami odkrywają małe otwory w okolicy fałdu pośladkowego.

Powrót przetoki kości ogonowej?

Przyczyny nawrotu (nawrotu choroby)

Ist da eine neue Fistel „gewachsen“?

W końcu zdecydowali się na operację przetoki. Operacja została przeprowadzona. Wszystko poszło dobrze. Dalsze leczenie było trudne. A teraz rana nie zamknęła się całkowicie lub blizna znów się otworzyła. To po prostu rozpacz! Co możemy teraz zrobić? Znowu operować? Znaleźć specjalistę od ran? Żyć z przetoką?

Pierwszym krokiem jest wyjaśnienie, dlaczego doszło do nawrotu.

• Przetoka nie została całkowicie usunięta: najczęstszym znaleziskiem w tej sytuacji są przeoczone "wgłębienia".
• Rana nigdy nie zagoiła się dobrze: przyczyną prawie zawsze są wrastające włoski z boku lub w dolnym biegunie blizny. Nazywamy to pseudo-nawrotem typu IV.
• Istnieje druga przetoka, niezależna od tej odległej, która teraz stała się widoczna
• Nowa przetoka faktycznie rozwinęła się zgodnie z tym samym mechanizmem opisanym powyżej na tej stronie